Uganda Yüksek Mahkemesi, bazı durumlarda ölüm cezası gerektiren eşcinsel karşıtı yasanın geçersiz kılınması talebini reddetti
Uganda Anayasa Mahkemesi, dünyadaki en sert yasalardan biri olarak kabul edilen tartışmalı eşcinsellik karşıtı yasanın bozulması yönündeki talebi reddetti.
Baş Yargıç Richard Buteera kararında, “Eşcinsellik Karşıtı Yasa 2023'ü bütünüyle yürürlükten kaldırmayı reddediyoruz ve uygulanmasına karşı kalıcı bir tedbir kararı vermeyeceğiz” dedi.
Kararın 200 sayfalık özetini okuyan Buteera, “Kararımızın özü, bu dilekçenin büyük ölçüde başarısız olmasıdır” dedi.
Geçen yıl Mayıs ayında Başkan Yoweri Museveni tarafından imzalanarak yasalaştırılan yasa, Doğu Afrika ülkesinde birçok kişi tarafından desteklenirken, yurt dışındaki insan hakları aktivistleri ve diğerleri tarafından geniş çapta kınandı.
Kanunda “ağırlaştırılmış eşcinselliği” ölümle cezalandırılabilecek bir suç haline getiren maddeler yer alıyor.
Geçen yılın ağustos ayında 20 yaşındaki bir adam, tartışmalı yasa uyarınca “ağırlaştırılmış eşcinsellik”le suçlanan ilk Ugandalı oldu.
“Hayal kırıklığı”
Yasanın bazı bölümlerinin sağlık hakkını ihlal ettiğini belirten mahkeme, bunun Birleşmiş Milletler Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi'nde yer alan yeterli yaşam standardı hakkını ihlal ettiğine karar verdi.
Dilekçe sahiplerini temsil eden avukat Nicholas Opiyo, “Mahkemeye halkın bağnazlığını ve duygularını aşmasını bekleyerek geliyorsunuz. Bu açıdan bakıldığında bu bir hayal kırıklığı” dedi.
Dilekçeyi Kampala'daki Makerere Üniversitesi'nden iki hukuk profesörü, iktidar partisi milletvekilleri ve insan hakları aktivistleri sundu.
Dilekçede, ayrımcılığa maruz kalmama hakkı ve mahremiyet hakkı da dahil olmak üzere Uganda anayasası tarafından güvence altına alınan temel hakların ihlal edildiği iddia edildi.
Dilekçede ayrıca bunun Uganda'nın Birleşmiş Milletler İşkenceye Karşı Sözleşmesi de dahil olmak üzere uluslararası insan hakları hukuku kapsamındaki taahhütlerine aykırı olduğu belirtildi.
Yasaya karşı çıkan Başkan Yoweri Museveni'nin Ulusal Direniş Hareketi partisinden milletvekili Fox Odoi-Oywelowo, AFP'ye şunları söyledi: “Karar bekleniyordu, ancak yasa ülkeye zararlı ve uzun zaman önce iptal edilmesi gerekiyordu”.
“Uganda'yı Batı etkisinden kurtarın”
Afrika'nın 54 ülkesinin 30'undan fazlasında eşcinsellik suç sayılıyor. Bazı Afrikalılar bunu cinsel yönelim olarak değil yurt dışından ithal edilen bir davranış olarak görüyor.
Uganda parlamento sözcüsü Anita Among karar hakkında şunları söyledi: “Bu Uganda için büyük bir başarı. Karar, hükümetin, parlamentonun, yürütme ve yargının 'Uganda'yı olumsuz dış etkilerden' korumak gibi ortak bir hedefe sahip olduğunu gösteriyor.
ABD ve Dünya Bankası'ndan 'yaptırımlar'
Kampala'ya yapılan yardım ve yatırımı kesmekle tehdit eden ABD, Aralık ayında LGBTQ topluluğunun hakları da dahil olmak üzere insan haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle ismi açıklanmayan yetkililere vize yasağı getirdi.
Yasa nedeniyle Dünya Bankası Ağustos ayında Uganda'ya verilen yeni kredileri askıya aldığını duyurdu.
Uganda Dışişleri Bakanı Henry Okello Oryem de Batı'yı “yardım ve kredi kullanarak bizi eşcinsel ilişkileri kabul etmeye zorlamakla” suçladı.