Macron'un perşembe günü aceleyle düzenlediği Yeni Kaledonya ziyareti, geçen hafta başlayan ve dükkanların, arabaların ve işyerlerinin yağmalanıp yakıldığı çatışmalarda altı kişinin öldürülmesinin ardından geldi.
Tartışmalı seçim reformunun tetiklediği isyanlarla sarsılan Yeni Kaledonya'yı ziyaret eden Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, takımadalardaki polis takviyelerinin gerektiği sürece devam edeceğini söyledi.
Macron'un perşembe günü aceleyle düzenlediği Yeni Kaledonya ziyareti, geçen hafta başlayan ve dükkanların, arabaların ve işyerlerinin yağmalanıp yakıldığı çatışmalarda altı kişinin öldürülmesinin ardından geldi.
Başkent Noumea'da siyasi ve iş dünyası liderleriyle yaptığı toplantıda Macron, şunları söyledi: “Önümüzdeki saat ve günlerde gerekirse yeni büyük çaplı operasyonlar planlanacak ve başka seçenek kalmadığı için cumhuriyet düzeni tamamen yeniden tesis edilecek. “
Perşembe günü adanın dört bir yanındaki yollar protestocuların barikatlarıyla kapalı kaldı ve bölge sakinleri sosyal medyada yiyecek, petrol ve ilaç bulmanın güvenli yolları hakkında tavsiyelerde bulundu.
Macron daha önce buldozerlerin molozları temizlemeye çalıştığı, kundakçılığın harap ettiği bölgelerin üzerinden helikopterle uçmuştu. Protestolardan en çok etkilenen banliyölerin belediye başkanları, Fransız yanlısı ve bağımsızlık yanlısı liderlerle birlikte Macron'un Fransa Yüksek Komisyonu'ndaki toplantısına katıldı.
Adadaki olağanüstü hal nedeniyle Macron, gerekirse Paris Olimpiyatları da dahil olmak üzere toplam 3.000 kişinin ek güvenlik altında kalacağını söyledi.
“Ben kişisel olarak olağanüstü halin uzatılmaması gerektiğine inanıyorum” diyen Macron, bunun ancak protestocular barikatları kaldırdığında sona ereceğini de sözlerine ekledi.
Protestocular, Fransa ana karasındaki milletvekilleri tarafından kabul edilen seçim reformunun, adanın 270.000 nüfusunun %40'ını oluşturan yerli Kanak halkının oylarını sulandıracağından ve gelecekte bağımsızlık referandumlarının geçmesini zorlaştıracağından korkuyor.
Reformu onaylamak için parlamentonun her iki meclisinin de toplanması gerekiyor. Bir Fransız hükümet sözcüsü Perşembe günü Europe 1 radyosuna verdiği demeçte, Macron'un bu toplantının ertelenmesi gerekip gerekmediğini tartışacağını söyledi.
siyasi çıkmaz
Macron'la görüşen yerli Kanak siyasi liderleri arasında Yeni Kaledonya hükümetinin başkanı Louis Mapou ve on yıl süren şiddete son veren ve kademeli özerkliğe giden yolu çizen 1998 Noumea Anlaşmalarını imzalayan Kongre lideri Roch Wamytan da vardı.
Anlaşmanın 2021 yılında sona ermesi ve Kanak'ın Kovid-19 salgını sırasında yapılan bağımsızlık referandumunu boykot etmesi yeni bir siyasi çıkmaz yarattı.
Toplantı öncesinde bağımsızlık yanlısı Kanak bloğu ve Sosyalist Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLNKS), Macron'un diyaloğa “yeni bir soluk getirebilecek” güçlü bir açıklama yapmasını beklediklerini belirten bir bildiri yayınladı.
Macron, Sonia Backes gibi Fransız yanlısı sadık politikacıların da katıldığı toplantının amacının tüm partileri tekrar masaya getirmek olduğunu söyledi.
Macron, “Sakinleşmek zamanı geri almak anlamına gelmiyor. Sakinleşmek zaten yaygın olan söylemi görmezden gelmek anlamına gelmiyor.”
Yeni Kaledonya'nın Fransa Senatosu'ndaki temsilcisi ve dükkanların yakıldığı Dumbea belediye başkanı Georges Naturel, Macron'la toplantıyı terk ederek toplumun farklı bir şekilde yeniden inşa edilmesi gerektiğini söyledi.
FLNKS, Macron'un Paris'in adada demokrasiyi geliştirmek için gerekli olduğunu söylediği seçim reformunu kaldırmasını istiyor. Noumea Anlaşması seçmen listelerini dondurmuştu ve reform, 10 yıldır Yeni Kaledonya'da yaşayan binlerce Fransız'ın oy kullanmasına olanak tanıyacaktı.
Yeni Kaledonya dünyanın üçüncü büyük nikel üreticisi ancak sektör krizde ve adalarda yaşayan beş kişiden biri yoksulluk sınırının altında yaşıyor.