Rusya Ukrayna’nın enerji altyapısına ne kadar zarar verdi?

Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy’in eşi Olena Zelenska, Rus bombardımanları sebebiyle Ukraynalıların iki ila üç kış enerji kesinti yaşayabileceklerini söylemiş oldu.

Rus füzeleri ve SİHA saldırıları Ukrayna’nın tamamında milyonlarca insanoğlunun elektriksiz, ısıtmasız ya da susuz kalmasına yol açtı.

Ukrayna hükümeti en fena etkilenen bölgelerdeki halka, komşu bölgelere göçme çağrısı yapıyor.

Sivil altyapıya yönelik saldırılar, Avrupa Birliği yetkililerine nazaran “harp suçu.”

Rus güçleri harp alanında art arda bir takım başarısızlık yaşadıktan sonrasında Ukrayna’nın enerji tesisleri, yakıt depoları ve su şebekesini vurmaya odaklandı.

Ukrayna’nın ulusal enerji şirketi Ukrenergo, elektrik şebekesine verilen hasarın büyüklüğü sebebiyle, şu anda ihtiyacın sadece yüzde 50’sinin karşılanabildiğini söylüyor.

Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, ülkede altı milyon kişinin elektriksiz kaldığını söylemiş oldu.

Başkent Kiev’den güneyde Odesa, batıda Vinitsia’ya kadar ülkenin tamamında elektrik santralleri hedef alındı.

Kesintiler yüzünden şu anda birçok bölgesinde sıcaklığın sıfırın altına düşmüş olduğu Ukrayna’da oldukca sayıda insan ısıtmasız yaşamını sürdürmeye çalışıyor.

Bir öteki enerji şirketi Yasno da Ukraynalıların Mart ayına kadar elektrik kesintileriyle yaşamak zorunda kalacağını söylemiş oldu.

Avrupa Birliği, enerji şebekesinin tekrardan çalışabilir hale gelmesi için Ukrayna Enerji Destek Fonu kanalıyla mali yardım ve jenerator, kablo şeklinde araç-gereç yardımı gönderdi. İngiltere de mali destek veriyor.

Ukrayna’daki üç nükleer enerji tesisinin elektrik şebekesiyle bağlantısı, hava saldırıları yüzünden iki gün süreyle kesildi.

Birleşmiş Milletler uzmanları Avrupa’daki en büyük nükleer santral olan Zaporijya çevresindeki bombardımanın radyoaktif sızıntıya yol açabileceği kaygısı taşıdıklarını söylemişti.

Bombardımanlar esnasında reaktörlerin yakınına füzeler düştü ve bir radyoaktif atık depolanan bina isabet aldı. Şu ana kadar oldukca ciddi bir hasar olmadığı bildiriliyor.

Bu tesise yönelik bombardıman mevzusunda Ukrayna ile Rusya karşılıklı birbirini suçluyor.

Londra’daki King’s College’ın müdafa emekleri bölümünde araştırmacı Marina Miron, enerji altyapısına yönelik saldırıların, Ukrayna halkının moralini etkilemeyi hedeflediğini düşünüyor:

“Rusya insanların soğukta ve çaresiz kaldıklarında hükümetlerine isyan edeceklerini düşünüyor.”

Buna karşılık BBC’nin sorularını yanıtlayan Ukrayna Cumhurbaşkanı’nın eşi Olena Zelenska, Ukraynalıların ülkelerinin bağımsızlığı ve Avrupa Birliği üyeliğinin yolunu açacaksa elektriksiz yaşamaya hazır olduklarını söylemiş oldu.

Ukrayna hükümeti, enerji santrallerinin bilhassa fena hasar görmüş olduğu bölgelerde yaşayan sivil halka, bölgeyi tahliye ederek kışı başka bir yerde geçirmeleri çağrısı yapıyor.

Hükümet bilhassa de güneybatıdaki Herson ve Mikolaiv bölgelerinde yaşayan halka Ukrayna’nın batısı ve merkezi bölgelerine çekilmelerini tavsiye ediyor.

Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) 2022’nin Şubat ayında Rusya’nın Ukrayna’yı işgali başladığından bu yana, ülkede sıhhat tesislerine 703 hücum yapıldığını deklare etti.

WHO’nun Avrupa bölge yöneticisi Hans Kluge yüzlerce hastane ve sıhhat tesisinin “yakıt, su ve elektrik şeklinde temel gereksinimlerini sağlayamadığını ve tam kapasite çalışamadığını” söylüyor ve bu yüzden milyonlarca yaşamın tehlikeye düştüğünü kaydediyor.

Dünya Sıhhat Örgütü Donbas şeklinde Rusların işgalinde olan bölgelere ve Herson bölgesi şeklinde yakında Ukrayna tarafınca tekrardan ele geçirilen alanlara yardım ulaştırabilmek için güvenli “sıhhat koridorları” oluşturulması çağrısı yapıyor.

Savaşta tüm tarafların uyması ihtiyaç duyulan kuralları belirleyen Cenevre Konvansiyonu’na nazaran sivillere, onların yaşamlarını sürdürmeleri için dirimsel önemdeki altyapıyı hedef alan saldırıların harp suçu olarak yorumlanması mümkün.

Dünya Sıhhat Örgütü yetkilisi Hans Kluge sıhhat tesislerine yönelik saldırıları “internasyonal insan hakları hukuku ve harp hukukunun ihlali” diye vasıflandırdı.

Avrupa Komisyonu başkanı Ursula von der Leyen de Rusya’nın enerji santrallerine yönelik SİHA ve roket saldırılarını “katıksız terör eylemleri” diye tanımladı.

Von der Leyen “sivil altyapıyı hedef alan saldırıların” harp suçları bulunduğunu da söylemiş oldu.