İstiklal Caddesi’ndeki bombalı saldırı sonrası sosyal medyada hangi yanlış bilgiler yayıldı?

Güncelleme 2 saat ilkin

İstanbul’da İstiklal Caddesi’nde 13 Kasım Pazar günü düzenlenen ve 6 kişinin yaşamını kaybetmiş olduğu bombalı hücum arkasından toplumsal medyada yanlış data içeren birçok paylaşım yapılmış oldu.

Doğru olmayan bazı iddialar, WhatsApp ve Telegram benzer biçimde komünikasyon uygulamalarında da yoğun olarak paylaşıldı.

Bu yanlış data paylaşımlarından en dikkat çekici olanlarını derledik.

Zafer Partisi Genel İdare Kurulu üyesi Adem Taşkaya, patlamanın arkasından Twitter’da, olayın şüphelisinin fotoğrafını kullanıp “Bölme’deki hain saldırıyı icra eden şahıs Jiyan Tosun isminde PKK’lı bir avukat” paylaşımını yapmış oldu.

Taşkaya, paylaşımını kısa süre sonrasında silerken bu iddia toplumsal medyada ve çeşitli komünikasyon uygulamalarında hızla yayıldı.

Saldırıdan bigün sonrasında yetkililer, şüphelinin Ahlam Albashir bulunduğunu deklare etti.

Tosun, ile alakalı paylaşımla ilgili olarak kabahat duyurusunda bulunmuş oldu.

İnsan Hakları Derneği Ankara Şubesi Eş Başkanı Sevil Turgut, 18 Kasım’da mevzuyla ilgili düzenlenen basın açıklamasında, “Paylaşım 3 dakika sonrasında kaldırılmış olsa da ekran görüntüsü alınıp, oldukça sayıda hesap tarafınca anında yaygınlaştırıldı. Bununla birlikte Jiyan’a, ailesine ve Eş Genel Başkanımız Eren Keskin’e ölüm tehditleri gelmeye başladı. Zira telefon numaraları Telegram, WhatsApp ve hatta oyun gruplarında paylaşılmıştı” dedi.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Hususi Raportörü Mary Lawlor, mevzuyla ilgili Twitter’dan yapmış olduğu açıklamada, Tosun ve ailesine yönelik tehditlerle ilgili haberlerden kaygı duyduğunu, yetkililerin bu durumu düzeltmesi ve koruma sağlaması icap ettiğini belirtti.

Hakkaniyet Bakanı Bekir Bozdağ, TBMM’deki bakanlık bütçe görüşmelerinde, HDP Milletvekili Züleyha Gülüm’ün mevzuyla ilgili sorusuna cevap vererek, Tosun için koruma sonucu alındığını deklare etti.

Saldırıdan sonraki günlerde TikTok’ta Somalili bir kişinin patlamayla ilgili çekmiş olduğu bir video yayımlandı.

Bu video, hem TikTok hem de öteki toplumsal medya platformlarında, kadının, zanlının kardeşi bulunduğunu söylediği iddiasıyla yayıldı.

İddiaya gore hanım, kardeşinin masum bulunduğunu da belirtiyordu.

Sadece bu iddia doğru değil.

BBC Somali Servisi videoyu inceledi ve Somalili bulunduğunu teyit etmiş olduğu kadının söylediklerinin çevirisini yapmış oldu.

Bu videoda kadınının, zanlı ile herhangi bir yakınlığı olduğuna dair bir cümlesi bulunmuyor.

Kadın videoda, saldırıya ve zanlının saldırıyla ilişkisine dair bazı şüphelerini dile getiriyor ve Türkiye’deki Somalililer ile yabancılara dikkatli olma çağrısı yapıyor:

“Lütfen dikkat olun. Tüm Somalililer ve burada yaşayan yabancılar dikkatli olmalı zira polis şimdi, ülkede yaşayan yabancıların evlerine giriyor ve tüm masum yabancıları topluyor.

“Durum ciddi, bu durumdan korkuyorum ve bu yüzden Somalilileri ve yabancıları dikkatli olmaya ve evde kalmaya çağırıyorum. Tanrı’tan güvende olmamızı sağlamasını arzuluyorum. Saldırının tüm kurbanları için yakarış ediyorum ve bu olayın sorumlularının bu hücum sebebiyle en büyük bedeli ödemesini arzuluyorum.”

TikTok’taki paylaşım bir süre sonrasında paylaşan şahıs tarafınca silinirken video, yanlış çeviriyle değişik toplumsal medya uygulamalarında değişik hesaplardan yayılmaya devam etti.

13 Kasım Pazar günü, saldırıdan derhal sonrasında toplumsal medyada, patlamayı gösterdiği iddia edilen birçok yanlış görsel araç-gereç paylaşıldı.

Bunlardan en fazla öne çıkanı, bir adam intihar saldırganını İstiklal Caddesi’nde gösteren videoydu.

Bu video, toplumsal medyada bazı haber hesapları tarafınca da paylaşıldı.

Sadece video yanlış şundan dolayı 13 Kasım’daki patlama değil 2016’da gene bu caddede düzenlenen saldırıyla ilgili.

Video, Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütüyle bağlantılı bir saldırganın 19 Mart 2016 tarihinde düzenlemiş olduğu intihar saldırısını gösteriyor.

13 Kasım akşamı bilhassa İstanbul’daki WhatsApp ve Telegram gruplarında, bombalı hücum arkasından Şişhane’de polis ile bir grup içinde silahlı çatışma çıkmış olduğu ve ikinci bir bombalı hücum düzenlenmiş olduğu söylentileri de yayıldı.

Bu iddiaları toplumsal medyada paylaşan hesaplar da oldu.

Sadece bu söylentiler doğru değil.

Vaka akşamı Şişhane’de polis ile bir grup içinde bir çatışma yaşanmadı.

İkinci bir patlama da gerçekleşmedi.

BBC Türkçe’nin çevredeki esnaftan edinmiş olduğu bilgiye gore, aynı akşam Beyoğlu Öğretmen Evi önündeki şüpheli paket ise uzman takımlar tarafınca fünye ile patlatıldı sadece pakette herhangi bir patlayıcı olmadığı anlaşıldı.