İran’daki protestolar: Tahran’da 1000 kişiye ‘sabotaj’ suçlaması

Tahran Başsavcısı, hükümet karşıtı gösterilerle bağlantılı olarak 1000 dolayında kişiye suçlama yöneltildiğini deklare etti.

Aralarında güvenlik güçlerini öldürmek ve kundakçılığın da bulunmuş olduğu “Sabotaj eylemleriyle” suçlanan zanlıların bu hafta başlamış olacak kitlesel duruşmalarda yargılanacağı açıklandı.

Yetkililer, ülke genelinde kaç kişinin tutuklandığını açıklamadı, sadece insan hakları savunucuları toplam tutuklu sayısının 14 bin bulunduğunu söylüyor.

Izahat, güvenlik güçleri tarafınca öldürdüldüğü iddia edilen iki gencin ülkenin kuzeydoğusunda defnedilmelerinin peşinden geldi.

Kurt insan hakları kuruluşu Hengaw, 16 yayşındaki Kumar Daroftate’nin Piranşahr kentindeki gösteride yakın mesafeden vurulduğunu ve Pazar gecesi hastanede öldüğünü söylemiş oldu.

Daroftate’nin Pazartesi günkü cenazesinde hükümet karşıtı çarpıcı sözler atıldı.

Güneydeki Sanandaj kentindeyse, bir başka kalabalık gene 16 yaşlarında öldürülen Sarina Saedi’nin mezarı başlangıcında toplandı.

BBC’den Kasra Naji, görgü tanıklarının Naji’nin güvenlik güçleri tarafınca saçma atan mermiyle vurulmasının peşinden yere düştüğünü söylediğini belirtiyor.

Sadece muhabirimiz, Sarina’nın babasının devlet televizyonuna zorla çıkartılıp, kızının intihar sonucu öldüğünün söyletildiğini aktarıyor.

İran İhsan Hakları Eylemcileri Kurumu (HRANA) aralarında 45 çocuğun da bulunmuş olduğu 284 kişinin eylemlerde öldürüldüğünü deklare etti. Vakalarda 35 de güvenlik mensubunun öldüğü açıklandı.

Yetkililer, eyemleri İran’ın dış düşmanlarının teşvik etmiş olduğu “isyan” diye tanımlıyor ve katılanları ağır bir halde cezalandırmakla tehdit ediyor.

İran yargı kurumunun başı Gülamhüseyin Muhsini Ejei, yargıçların son günlerdeki isyan vakalarıyla “doğruluk ve hızla” başa çıkacağını söylemiş oldu.

Ejei “Rejime meydan okuyup, yıkmak isteyenler yabancılara bağımlı ve yasal standartlarda nazaran cezalandırılacaklar” dedi.

Resmi Irna ajansı, Cumartesi günü Tahran’daki bir Devrim Mahkemesi’nde beş kişinin ölüm suçlamasıyla yargılanmaya başlandığını duyurdu.

Devrim Muhafızları Komutanı General Hüseyin Selami de halka protestolara son verme çağrısında bulunmuş oldu.

Selami Cumartesi günkü açıklamasında “Bugün isyanın son günü. Artık sokaklara çıkmayın” demişti.

Ertesi günse öğrenciler, onlarca üniversetedeki fiil videolarını paylaştı .

Güvenlik güçlerinin Sanandaj’daki Kürdistan Üniversitesi’nde de eylemci öğrencilere ateş açmış olduğu açıklandı.

İran’daki eylemler 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin, Tahran’da başörtüsünü muntazam bağlamadığı sebebi öne sürülerek Terbiye Polisi tarafınca gözaltına alındıktan sonrasında komaya girmesi ve ölmesiyle başlamıştı.

Polisin Mahsa’yı sopalarla dövdüğü ve başını bir aracın kenarına vurmuş olduğu iddia edildi. Polis ise fena işlem iddialarını reddediyor ve kalp krizi geçirdiğini korumak için çaba sarfediyor.

İlk eylemler Amini’nin cenazesinden derhal sonrasında, bayanların dayanışma için başlarını açmasıyla başladı.

Hemen sonra da İran rejiminin 1979 İslam Devrimi’nin görmüş olduğu en büyük meydan okumalardan birine dönüştü.