Hollanda kölelik geçmişi nedeniyle dünya çapında özür dileyecek 

Yusuf Özkan, Lahey

Hollanda hükümeti, ülkenin kölecilik geçmişi için 19 Aralık Pazartesi günü dünya genelinde 8 ayrı noktada resmi olarak özür dileyecek. 

Hükümet, kölecilik için tazminat ödenmesi yerine, bu mevzuda farkındalığı çoğaltmak için 200 milyon euro bütçe ayıracak.

Hollandalı kamu yayıncısı NOS’un duyurduğu bu gelişme, Lahey’deki hükümet kaynakları tarafınca da doğrulandı.

Hükümet üyesi 7 bakan, 19 Aralık’ta eski Hollanda sömürgesi olan Surinam ile Karayipler’deki Aruba, Bonaire, Curaçao, Sint Eustatius, Saba ve Sint Maarten adalarına gidecek.

Hollandalı bakanlar, buralarda, ülkenin kölecilik geçmişi sebebiyle, devlet adına resmi özür dileyecek.

Başbakan Mark Rutte de, aynı gün Lahey’de özür açıklamasında bulunacak.

Hükümetin resmi olarak özür dilemesi, Hollanda’nın, köleleştirdiği kişilerin yakınlarına direkt maddi tazminat ödemesi anlamına gelmiyor. 

Lahey yönetimi, tazminat yerine, kölecilik mevzusunda farkındalığı çoğaltmak amacıyla hazırlanacak projeler  için 200 milyon euroluk bir bütçe ayıracak. Kölecilik zamanı ile ilgili bir müze için de 27 milyon euro kaynak sağlanacak.

Hollanda Temsilciler Meclisi delegasyonunun Surinam, Curaçao ve Bonaire’e yapmış olduğu geziden sonrasında, parlamento çoğunluğu, hükümetin resmi özür dilemesini istedi.

Eylül ayında Surinam’ı ziyaret eden Hollanda Başkanı Rutte de, köleciliğin kaldırılışının 150. yılı olan 2023’ün, tamamen köleciliğin acısını kabul etmeye dönük etkinlikleri kapsaması icap ettiğini altını çizdi. 

Hollanda’da Amsterdam ve Rotterdam başta olmak suretiyle kölecilik geçmişinde rol sahibi olan şehirler, daha ilkin özür dilemişti.

Hollanda Merkez Bankası da, geçen Temmuz ayında köleciliğin kaldırılmasını anma töreninde resmi özür açıklaması yapmış oldu.

Hükümet, zamanlama açısından uygun olmadığı sebebi öne sürülerek Temmuz ayında  özür dilemeyi reddetti.

NOS tarafınca yaptırılan bir araştırmaya gore, Hollanda’da toplumun çoğunluğu, kölecilik geçmişi için özür dilenmesini yandaş değil.

Geçen yıl Hollandalıların yüzde 31’i özür dilenmesini isterken, yüzde 55’i buna karşıydı. Bu yıl özür yanlılarının oranı  yüzde 38’e terfi etti sadece hala toplumun yüzde 49’u buna karşı çıkıyor.

Araştırmaya gore, özür talebi daha fazlaca göçmen kökenliler içinde yaygın.