Çocukları çevreyi kirletmeden büyütmek mümkün mü?

Doğaya milyonlarca tane mikroplastik saçan biberonlardan tek kullanımlık ıslak mendil ve bezlere, sürdürülebilir olmayan malzemeler, çocuklar için alınan ürünlerde yaygınlıkla kullanılıyor. Peki bundan uzaklaşmak ve ebeveynlik deneyimini sürdürülebilir hale getirmek mümkün mü?

Çevre mevzusunda ne kadar bilgili olursanız olun bir yavrunuz olduktan sonrasında durum değişebiliyor. Baby Dove markasının İngiltere’de 2 bin ebeveynle yapmış olduğu bir ankere bakılırsa bebek doğduktan sonrasında “sürdürülebilirlik fikri uçup gidiyor.”

Bunda oldukca parası olan yaygın büyük markaların sürdürülebilir ya da etik markalar olmaması mühim bir etken. Öteki taraftan yeni ve çoğunlukla bitkin ebeveynlerin bu mevzuda düşünecek zamanı ya da enerjisi kalmıyor.

The Sustainable(ish) Guide to Green Parenting (Yeşil Ebeveynliğin Olduğu Kadar Sürdürülebilir Rehberi) kitabının yazarı Jen Gale, “Günü geçirmeye çabalarken, sürdürülebilirlik önceliğiniz olmayabilir; satın alabildiğiniz en uygun şeyleri alırsınız” diyor.

Ancak öteki taraftan plastik kirliliği mevzusunda gittikçe artan bir farkındalık var. Tedbir alınmazsa 2040’ta okyanuslara ulaşan plastik miktarı üç katına çıkarak senelik 29 milyon tona ulaşacak.

Birleşmiş Milletler Çevre Programına (UNEP) bakılırsa oyuncak endüstrisi, dünyada plastiğin en yoğun kullanıldığı sanayi.

Her yıl neredeyse asla kullanılmamış milyonlarca oyuncak çöp sahasına gönderiliyor.

Plasik kirliliğine en oldukca katkıda bulunan bir öteki süratli tüketim maddesi de tek kullanımlık bebek bezleri.

İngiltere’de her yıl ortalama üç milyar bebek bezi çöpe atılıyor; bu, tüm evsel atıkların tahminen yüzde 2’si ila yüzde 3’ünü oluşturuyor.

Dünya genelinde her dakika 300 binden fazla çocuk bezi çöpe atılıyor.

ABD’de probleminin ölçeği daha büyük; bebek bezi endüstrinin kıymeti 71 milyar dolara ulaşmış durumda.

Bebek bezlerinin bir çok, biyolojik olarak parçalanamayan iki malzemeden yapılıyor: Polietilen su geçirmez arka katman ve polipropilen iç katman.

Bunlar bezlerin çöp sahasına gittiklerinde toprakta muhtemelen 500 yıl yada daha uzun süre kalacakları anlamına geliyor.

Bebek sahibi olmanın çevresel tesiri plastikle sınırı olan değil.

Mesela mama kullanımının tesiri nadiren incelenir sadece oldukça büyüktür.

Mamaların bir çok toz haline getirilmiş inek sütünden yapılır ve yalnızca 1 kilo toz üretmek için 4 bin 700 litre su gerekir.

Bebekler yada minik çocuklar 1 kilo bebek maması tükettiğinde 11 ila 14 kilo içinde sera gazı salımı olur.

Peki bu tüketimden ne kadar uzaklaşabiliriz?

Yeni başlayanlar için sürdürülebilir bir çözüm olarak tekrardan kullanılabilen bezler sunuluyor. Sadece bunların başlangıç paketlerinin 100 doların üstünde olması, bu ürünleri erişilemez hale getiriyor.

Jen Gale, “Daha yeşil seçimlerin maliyetini düşürmek için nerede yaşadığınıza bağlı olarak çeşitli yollar var” diyor.

Sosyal yada web tabanlı alışveriş siteleri ikinci el tekrardan kullanılabilir bezleri daha uygun fiyattan satıyor.

İngiltere çapında hizmet veren bez kütüphaneleri, yıkanabilir bezlere geçiş yapmak isteyen anne babalar için bu ürünleri daha uygun fiyattan kiralayıp tecrübe etme fırsatı sunuyor.

İngiltere Çevre Ajansı tarafınca 2008’de meydana getirilen bir araştırma tekrardan kullanılabilir bezlerin tek kullanımlık muadillerine bakılırsa yüzde 40 daha düşük karbon ayak izine haiz bulunduğunu bulmuştu.

Sadece bu bezlerin 60 derecenin üstünde, makine dolmadan yıkanması pozitif çevresel tesirini ortadan kaldırıyor.

Peki ‘organik’ olarak sunulan ve bambu, organik pamuk şeklinde malzemelerle meydana getirilen bezlerin çevresel tesiri daha mı sınırı olan?

Bristol Üniversitesi’nden çevresel biyojeokimyacı Charlotte Lloyd, bu fikre şüpheyle yaklaşıyor.

Biyobozunur olarak satılan bezlerin hiçbirinin yüzde 100 doğada çözünür olmadığını söyleyen Lloyd, birçoğunun endüstriyel geri dönüşüme gereksinim duyduğunu ve bu yüzden çöp sahalarına gittiğini belirtiyor.

Lloyd, “Şirketleri daha iyi bir ürün hayata geçirmeye çalışmış oldukları için takdir ediyorum sadece geriden gelen sistemin onları yakalaması gerekiyor.” diyor.

Evde daha yeşil seçimler yapma sorumluluğunun toplumsal cinsiyet yönünü de vurgulamak gerekiyor.

Bir çok hanım, bu mevzuya erkeklerden oldukca daha çok zihinsel ve duygusal emek harcıyor.

Vakit yoksulu, çalışan annelerin, yaygınlıkla kullanılan ürünler yerine daha yeşil alternatifler aramak için harcamış olduğu bilişsel emek görmezden gelinmemeli. Bu, daha sürdürülebilir anne-babalar olmak isteyenlerin karşılaşmış olduğu engellerden biri.

Uyku yoksunu ve bilinmezlikler içindeki yeni bir ebeveynin fena alışkanlıklar edinmesi ürkütücü derecede kolay.

Sadece belirli ürünlerden kaçınmak yerine onları bir yaşam döngüsü merceğinden değerlendirmek bu yolculuğu kolaylaştırabilir.

“Azalt, tekrardan kullan, geri dönüştür” esasları anne babalar için bir mantra olarak kalmalı.

Jen Gale, yeşil ebeveynliğin karmaşık olması gerekmediğini söylüyor.

Ebeveynlerin yapabileceği en sürdürülebilir şeylerden biri de ikinci el ürünler satın almak.

Gale, “Yeni ebeveynlerin üstünde bu mükemmel, parlak yeni şeyleri satın alma baskısı var, bilhassa ilk çocuğunuzda bu tarz şeyleri daha oldukca istiyorsunuz” diyor ve ekliyor:

“Her şeyin bozulmamış ve yeni olmasını istiyoruz şundan dolayı oldukca kıymetli ve savunmasızlar.”

Sadece yaşadığımız yer onların dünyası ve çocuklarımız adına yaptığımız seçimlerin onların geleceğini bizimkinden oldukca daha çok etkileyeceğini hatırlamamız gerekiyor.