Böbrekler vücudumuzun hayati organlarından biridir ve çok sayıda kritik işlevi yerine getirir. Böbreklerin sağlıklı ve etkili çalışması genel sağlık ve yaşam kalitesi açısından hayati öneme sahiptir. Ancak bazen böbreklerin fonksiyonları bozulabilir ve böbrek taşı gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Böbrek taşları, minerallerin böbreklerde birikmesi ve kristalleşmesi sonucu oluşan sert topaklardır.
Böbrek taşı nedir?
Böbrek taşları, böbreklerde mineral ve tuzların kristalleşip birikmesi sonucu oluşan sert kütlelerdir. Bu taşlar boyutlarına göre farklı belirtilere neden olabilir ve idrar yollarında şiddetli ağrılara neden olabilir. Böbrek taşlarına ne sebep olur sorusunu şu şekilde cevaplayabiliriz:
Böbrek taşı oluşumu genellikle idrarın yoğunlaşması ve minerallerin çöküp kristalleşmesiyle başlar. Kalsiyum, oksalat, ürik asit ve fosfat gibi maddeler taş oluşumuna neden olan en yaygın bileşenlerdir. Yetersiz sıvı alımı, yüksek tuz ve protein alımı, bazı ilaçlar ve bazı tıbbi durumlar gibi diğer önemli faktörler de böbrek taşı oluşumunda etkili olabilir.
Böbrek taşlarının belirtileri nelerdir?
Böbrek taşlarının en sık görülen belirtisi, aniden başlayan ve şiddeti değişen bel, yan veya karın ağrısıdır. Taş idrar yolundan geçtikçe ağrı değişebilir. Böbrek taşı belirtileri şu şekildedir:
- Bulantı ve kusma
- İdrarda kan (hematüri)
- ağrılı idrara çıkma
- Sık idrara çıkma ihtiyacı
- Ateş ve titreme (enfeksiyon varlığında)
Böbrek taşları nasıl tedavi edilir?
Böbrek taşları nasıl geçer diye sorulduğunda öncelikle şunu söyleyebiliriz:
Böbrek taşları genellikle kendiliğinden düşer ve idrarla atılır, ancak büyük taşlar veya idrar yolunu tıkayan taşlar ameliyat gerektirebilir. Böbrek taşlarına yönelik tedavi seçenekleri arasında ilaçlar, artan su tüketimi, düşük sodyumlu diyet ve bazen taşların lazer veya ultrason dalgalarıyla parçalanması yer alır. Böbrek taşlarını nasıl yok ederiz sorusunu şu şekilde yanıtlayabiliriz:
- 1 cm'den küçük böbrek taşlarında şok dalga tedavisi yapılabilmektedir.
- 1 cm'den büyük taşlarda üreterorenoskopik yöntem kullanılabilir.
- 2 cm'den büyük taşlarda perkütan nefrolitotomi yöntemi kullanılabilir.
- Nadir durumlarda ameliyat gerekli olabilir.
Böbrek taşının boyutu küçükse ve tehlikeli değilse onu ortadan kaldırmanın en kolay yolu bol su içmek ve hareket etmektir. Fiziksel aktivite böbrek taşlarının idrar yolunda ilerlemesini teşvik edebilir.
Böbrek taşları tehlikeli midir?
Böbrek taşları her zaman tehlikeli olmasa da bazı durumlarda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Böbrek taşları büyükse tehlikeli olabilir. Ayrıca taşlar idrar yollarını tıkayarak böbreklere, idrar yollarına ve mesaneye zarar verebilir ki bu da bu anlamda tehlikelidir. Diyabet, yüksek tansiyon veya kalp hastalığı gibi belirli sağlık sorunları olan kişilerde böbrek taşları daha tehlikeli olabilir.
Böbrek taşları nerede ağrıya neden olur?
Böbrek taşlarından kaynaklanan ağrı, taşın böbrekteki konumuna ve idrar yollarındaki hareketine bağlı olarak değişmektedir. Böbrek taşları en sık aşağıdaki durumlarda ağrıya neden olur:
- Sırt bölgesi (bel, kaburgaların altında ağrı)
- karın bölgesi
- Anüs ve genital bölge (yanma, batma veya keskin ağrı)
- kasık bölgesi